November 2019

2e Zintuin 3 november 2019

Foto impressie

Geschreven impressie

De ZinTuin, kort verslag van de bijeenkomst op zondag 3 november 2019, met als thema ´Empathie, veraf en dichtbij,
een middag over compassie in een tijd van tweedeling´ in De Kanselarij, Leeuwarden.

Schrijfster en reisleidster Rosita Steenbeek, woonachtig in Rome, hield een verhaal waarin ze haar persoonlijke ontmoetingen met vluchtelingen en vluchtelingenhelpers op Lampedusa en Sicilie en in Libanon verweefde met haar eigen geschiedenis en die van haar voorouders. Als rode draad hield Steenbeek de aanwezigen voor dat we in ontmoetingen met anderen altijd moeten zoeken naar de persoon die voor ons staat. Reduceer mensen niet tot een groep of een categorie waartoe ze zouden behoren, maar zie het individu en luister naar zijn of haar verhaal.
Haar inspiratie om Lampedusa, Sicilie en Libanon te bezoeken ontleende Steenbeek aan een Italiaanse arts die al 25 jaar actief is bij de hulpverlening aan uit zee opgepikte migranten. ,,Zonder eigenbelang neemt hij verantwoordelijkheid voor mensen die in wanhoop kiezen voor een ongewisse oversteek, in de wetenschap dat het voor velen slecht afloopt.´´ Wat allen verbindt die het voor deze mensen opnemen, is erbarmen, mededogen, een centraal begrip in vrijwel alle godsdiensten.
Meer dan ooit hebben we in onze wereld behoefte aan compassie. Maar kun je leren om compassie te hebben? Makkelijk is dat niet. Wie in opvoeding en onderwijs iets van die houding heeft meegekregen, is in het voordeel. Steenbeek: ,,Ik heb het geluk dat ik uit maar liefst twee domineesfamilies afkomstig ben. Waar anderen dat als beklemmend ervaren, heb ik er dierbare herinneringen aan. Bij ons was ruimte en vrijheid. We konden ook grappen maken over God. Als jong volwassene maakte ik kennis met de beweging Sjaloom, waar de bijbel op de krant werd gelegd.’’
In de kerkelijke kringen waarin ze verkeerde, waardeerde Steenbeek de sfeer van gelijkwaardigheid waarin maatschappelijke verschillen wegvielen. ,,Maar het belangrijkste wat ik leerde was de mystieke ervaring dat we onderdeel uitmaken van iets dat groter is dan onszelf.’’
De heftige dingen die de schrijfster in haar familie meemaakte, - overlijdens, een ernstig verkeersongeluk, de verhalen van haar Joods-Duitse grootmoeder – hebben haar geleerd om extra blij te zijn met de mensen die nog wel in haar leven zijn. In Rome vond ze haar thuis, een stad waar ruïnes herinneren aan de broosheid van het bestaan. Een stad ook waar kerken hun deuren openen voor dak- en kanslozen.
Bij de ontmoetingen met vluchtelingen en hun helpers zag Steenbeek wat compassie kan betekenen. Bijvoorbeeld wanneer vrijwilligers zich inspannen om de namen te achterhalen van tientallen mensen die naamloos zijn verdronken in de Middellandse Zee. Mensen die op weg gingen in de hoop op een beter bestaan.
In het slot van haar betoog, noemde Steenbeek mensen als Bonhoeffer, Mandela, Etty Hillesum die ons hebben geleerd om de naaste te herkennen en zelfs vijanden lief te hebben.
Lysbeth Minnema, diakonaal consulent van de rooms-katholieke Vitusparochie in Leeuwarden, vertelde in het tweede deel van de bijeenkomst over haar werk voor kwetsbare mensen in onze eigen omgeving. Daklozen, mensen met psychiatrische problemen, gezinnen die in armoe en schuldenproblemen leven. Vertelster Enny Veens kroop in de rol van zo’n persoon en liet vanuit die positie zien wat compassie van anderen voor haar betekende.
Tijdens een intermezzo verbeeldde beeldend kunstenaar Douwe Idema op een groot wit vel hoe compassie en empathie eruit zien, terwijl sopraan Femke de Boer liederen zong.
De bijeenkomst was met 103 aanwezigen volgeboekt.

(Verslag: Hans Willems)

Share by: