Met de kennis van nu...
Kunnen we als persoon en als samenleving leren van onze missers en:
wat is dat eigenlijk: ‘leren’?
Een Zintuin met:
Rabbijn Marianne van Praag, historicus Josse Pietersma en onderwijsman en vertaler Tamir Herzberg.
Met muziek van ‘Remolindo’ en poëzie van Yehuda Amichai.
was op zondag 12 juni 2022
Toelichting
Kijkend naar het verleden met zijn slavernij en kolonialisme en kijkend naar het heden met zijn klimaatcrisis, racisme en toeslagen affaire, komt bij ons de vraag op: in hoeverre heeft de Nederlandse samenleving geleerd van het eigen verleden? Welke lessen vallen er te leren voor het heden en de toekomst? En: wat is ‘leren’ eigenlijk?
Programma
Vooraf: muziek door Remolindo (14.30 deur open)
15.00 Opening
15.05 Lezing Rabbijn Marianne van Praag
15.50 Pauze en muziek door Remolindo
16.10 workshops door Josse Pietersma en Tamir Herzberg
16.55 Muziek door Remolindo
17.00 Afrondend gesprek met sprekers en zaal
17.15 Muziek en nazit
Leren en Tesjoewa
Lezing door rabbijn Marianne van Praag
Het joodse volk heet niet voor niets het Volk van het Boek. Daardoor is de mythe ontstaan dat Joden intelligenter zijn dan andere volkeren. Leren neemt een centrale plaats in in de traditie. Het helpt inzicht te krijgen in de wereld en in de mens. Het helpt te nuanceren en goed naar zaken te kunnen kijken.
Een ander belangrijk onderdeel van de joodse traditie is dat men door het verkrijgen van inzichten ook kritisch naar zichzelf leert kijken en dan zien waar we de fout zijn ingegaan. Dan is het tijd om terug te keren naar de kern, naar het goede. Dat noemen we Tesjoewa van het werkwoord lasjoew: terugkeren. Zelfs als we pas op het laatste moment tot wezenlijk tesjoewa komen heeft ons leven zin gehad.
Mw. Marianne L. van Praag is sinds 2012 rabbijn van de Liberaal Joodse Gemeente Beth Jehoeda in Den Haag.
Kunnen wij leren?
Wat dan en; hoe doen wij dat?
Workshop met Tamir Herzberg
Kunnen wij leren? Zeker wel. Maar hoe leren we, en wat? En wat neemt de volgende generatie over van de vorige?
Een groot deel van wat we aan kinderen en andere nieuwkomers willen doorgeven ligt voor een deel in de inhoud maar nog veel meer in de manier waarop we dat doen, met liefde of met hardheid, met geduld of met haast.
Al deze dingen komen samen in het Pesachfeest, de herdenking van de bevrijding uit de slavernij onder farao. Vanuit dat punt wil ik ingaan op waarden als vrijheid, op onderwijs en leren, de relatie tussen oud en jong.
Een en ander wordt auditief omlijst en verdiept met gedichten van de Israëlische dichter Yehuda Amichai, vertaald door Tsafrira Levy en Tamir Herzberg.
Tamir Herzberg(1955) is werkzaam in het onderwijs als leraar, mentor, en docenten- en scholentrainer en ontwikkelaar. Vertaler van Israëlische schrijvers en dichters. Timmerman. Woont in Friesland.
Een Fries leermoment?
Workshop met Josse Pietersma
Voor de Kanselarij staat sinds een paar jaar een groot standbeeld van de Friese humanist Viglius van Aytta (1507-1577). De man was een gigant. Maar in onze geschiedenis is hij vaak niet veel meer dan een voetnoot. Wat is daar mis gegaan?
Ik heb Viglius leren kennen als een uitzonderlijk intelligente man. Hij is zeer geleerd, scherpzinnig, ambitieus en doelgericht. Hij is een geweldig jurist, ambtenaar, diplomaat en politicus.
Ondanks al zijn talent en goede intenties, is er zo goed als niets overgebleven van Viglius’ werk. Het is ongedaan gemaakt. Zijn erfenis is verloren gegaan. Historici beoordelen hem afkeurend.
Viglius heeft de ‘tekenen des tijds’ niet herkend. Hij heeft de verkeerde politieke keuze gemaakt. En hij bleek niet in staat om zijn standpunten te herzien.
Waarom niet? Waarom kon Viglius niet omkeren toen het mis ging? Waarom is hij niet op zijn schreden teruggekeerd? Daarover ga ik met Viglius in gesprek. Welke rol speelde het verleden in zijn leven? En wat kan ik daar van leren?
Josse Pietersma (1973) is historicus. Hij werkt als zelfstandig onderzoeker voor tentoonstellingen, documentaires, scenario’s, onderwijs etc. Verbeelding van het verleden is een belangrijk thema in zijn werk.
Muziek door Remolindo
Herman Peenstra op accordeon en Marcel Prins op viool spelen al 30 jaar samen. Beiden verbonden met muziek uit alle windstreken. Dat stimuleert een open blik naar de wereld met haar diverse culturen, waarbij landgrenzen volledig vervagen.
Deze ZINTUIN leggen we vooral het accent op Israelische/Yiddische/Klezmer-muziek, vaak ontstaan in tijden van armoede en verdrukking.
In deze muziek liggen een lach en een traan dicht bij elkaar: muziek die ons raakt en ontroert.